Faruk Beşer - Ne yediğimizi biliyor muyuz? - 15.03.2020

 

Helal haram koyma yetkisi Allah’a, yani yaratana aittir. O’ndan başka kimsenin böyle bir yetkisi yoktur. Resulüllah O’nun elçisi, memuru ve O’nun söylediklerini beyan etme göreviyle helali haramı açıklar. Ayette söylenen, ‘O, insanlara temiz/tayyib olan şeyleri helal, pis/habis olan şeyleri haram kılar’ demek, helali haramı kendi aklınca koyar demek değildir. Temiz ve pis olan şeyleri Allah ona öğretir, o da temizin helal, pisin haram olduğunu ilan eder, duyurur demektir. Allah yarattığı canlıların ne ile besleneceklerini de kendisi tayin etmiştir. Her canlı ancak kendisine uygun gıdalarla beslenirse görevini tam yapabilir ve sağlıklı kalır. Hayvanlar bu seçimi akıllarıyla değil, Allah’ın onların içinde yarattığı duygularla, bir nevi ilhamla yaparlar. Davarlar otla, yırtıcılar etle beslenir. Onlar kendileri için yasak olanı bu ilhamla anlarlar. Bir koyun ya da sığır zehirleri otu bu ilhamla tanır ve onu yemez. İnsanlar et de yerler ot da. Onun için insanın uysal yönleri de vardır vahşi ve saldırgan yönleri de. O yiyeceklerinin seçimini önce ilahi bilgi ile yani nasla ve Allah’ın koyduğu ölçülerle, sonra da akılla yapmalıdır. Yani önce ‘sem’’ vardır sonra ‘akıl’. ‘Diyecekler ki, eğer biz dinleseydik, ya da aklımızı kullansaydık cehennemliklerden olmazdık (Mülk)’ anlamındaki ayet bunu anlatır.